Sáng nay gặp em, tôi giật mình suýt ngã. Mái tóc đen dày, sóng sánh phủ tràn lưng của em giờ chỉ còn là một đám cỏ rối nùi, ngắn hủn hoẳn trên cái đầu nghiêng nghiêng hơi cúi như muốn che đi đôi mắt đỏ mọng, sưng húp. Chia tay người đó khiến em thật thảm hại. Cơn gió tạt qua, thổi một giọt nước từ đôi mắt rưng rưng rớt xuống, tóc em xao xác như cỏ may trên đồng. Tôi vừa giận lại vừa thương…
Ngày còn lẫm chẫm, ba mẹ hay ôm em vào lòng, hỏi đưa đà: “Mắt đen đâu?” “Mũi xinh đâu?” “Môi đỏ đâu?” “Tóc mềm đâu?”… Sau mỗi câu hỏi là một lần em đưa những ngón tay tí xíu chỉ chỉ lên mắt, lên mũi, lên môi và lên mái tóc tơ lơ thơ mềm mại rồi toét miệng cười, khoe mấy cái răng sữa mới nhú. Đáng yêu làm sao em tôi thuở ấy! Mẹ nựng nhẹ cái mũi hỉnh, ba thơm một cái thật kêu lên tóc em.
Lớn lên chút nữa, em vào lớp Một. Sáng đầu tiên đi học, em dậy thật sớm; đánh răng, rửa mặt, mặc bộ quần áo mới tinh rồi ăn sáng, lòng lao xao những hồi hộp thơ ngây về trường, về bạn, về cô, về thầy. Mái tóc lơ thơ thuở nào giờ dài, óng ánh như tơ. Mẹ tỉ mẩn tết cho em hai bím đuôi sam thật đẹp, cài thêm cặp nơ xinh xinh màu đỏ tươi. Rồi trên con đường mùa thu vàng lá đổ, mẹ dịu dàng dắt em đến trường.
Em vào trung học, nhà xa trường, ba mẹ mua cho em chiếc mini màu xanh lá. Đường đến trường chạy qua cánh đồng lúa cò bay mỏi cánh, mùa gặt vàng rực một góc trời. Em đạp xe chầm chậm trên con đường đất đỏ, tóc mây tung bay theo gió. Cảnh và người đẹp như tranh vẽ. Có cậu bạn nhìn thấy, sáng mai lén đặt dưới hộc bàn em ngồi một cành bằng lăng tím màu thơ…
Em đỗ Đại học, cả họ nao nức. Trong họ nay có người học cao. Ngày xếp đồ cho em nhập trường, mẹ đưa tay vuốt nhẹ mái tóc em còn vương mùi bồ kết. Hiểu ý mẹ, em không đua đòi chúng bạn tỉa lá, uốn xoăn, nhuộm vàng. Giữa Hà thành vội vã, tóc em vẫn thong thả, sóng sánh, đen tuyền như cô Tấm ngày xưa.
Chị nói nhiều quá phải không em? Nhưng em ạ, chẳng phải bỗng nhiên chị đem chuyện ngày xưa ra kể.
Chuyện ngày xưa, em có thấy không, mỗi chặng đường em từng qua, mái tóc kia đều hiện lên đẹp như cổ tích.
Cái thơm lên tóc thật kêu của ba, hai bím đuôi sam dày và đều tăm tắp mẹ tết, cái vuốt tóc nhẹ của mẹ ngày em nhập trường; mỗi cử chỉ đó đều đong đầy bao nhiêu thương mến, bao kiêu hãnh, dấu yêu ba mẹ dành cho cô con gái có mái tóc bồng bềnh.
Gió thuở nào âu yếm, ve vuốt những sợi dài đen óng ả, cho tóc em tung bay giữa một trời thu xanh ngắt, làm ánh nhìn ai ngẩn ngơ, cho cành bằng lăng dưới hộc bàn nồng nàn những yêu thương vụng dại thời áo trắng. Em có thấy không? Mẹ, cha, gió, trời, cậu bạn ấy và rất nhiều những người khác nữa, họ yêu mái tóc em biết bao nhiêu!
Em ạ, chẳng phải bỗng dưng tạo hóa ban cho phái yếu chúng ta một mái tóc thật dài, thật đẹp. Mái tóc để làm duyên; cho nụ cười cô gái thêm bí ẩn dịu dàng sau lọn tóc lòa xòa; cho tóc vờn bay một ngày gió lên; cho giờ ra chơi, mấy cô học trò tíu tít chải chải, tết tết cho nhau những kiểu cầu kì nhất.
Mái tóc để ấp ủ yêu thương; cái vuốt tóc dịu dàng của mẹ, cái xoa đầu trìu mến của cha hay là cả những lần mấy tên trong lớp nghịch ngợm giật bím đuôi sam làm em đau điếng, em quáng quàng đuổi theo xử tội mà miệng cứ tủm tỉm cười. Mái tóc ấy không đơn thuần là một phần cơ thể, nó còn là kí ức, nó còn là yêu thương!
Vậy nên, em ơi, chị giận và xót xa lắm! Khi thấy em, vì một người không còn yêu thương mình mà đưa kéo hành hạ mái kí ức, giày vò lọn yêu thương.
Em biến suối mây bồng bềnh kia thành một đám cỏ may xơ xác là đang đưa tay cào xé những trân trọng, nâng niu mà bao người dành cho tóc đen một thời.
Em quay ngoắt đi trước cái thơm của ba, tàn nhẫn gạt phăng cái vuốt ve của mẹ, giận dữ với gió trời toan thổi và ném cát vào ánh nhìn ngơ ngẩn của cậu bạn năm xưa.
Em hành động trong cơn hỗn loạn của cảm xúc, bặm môi đưa từng nhát kéo chất chứa bao u uất, bao đớn đau, tuyệt vọng. Những lọn tóc đen vương vãi trên mặt đất, em tựa cửa vô hồn. Giận thì vô cùng mà thương vẫn biết bao nhiêu!
Em thân yêu, trên đời này chẳng có gì là mãi mãi, kể cả những đau đớn mà giờ này em đang phải chịu. Thời gian rồi sẽ xóa nhòa và chữa lành tất cả, có thể em không tin nhưng đó đúng là sự thật. Tóc cắt đi rồi sẽ dài ra, nhưng vết cắt em đã cứa vào những yêu thương dành cho mái tóc kia thì sẽ tồn tại lâu lắm.
Thế nên, cuộc đời lắm giông tố, sẽ có lúc sấm sét giáng xuống tấm thân em gầy, nhưng dù là dối trá, lọc lừa hay phản bội nghiệt ngã đến đâu, xin em cũng hay bình tâm mà tìm cho mình một lối thoát, đừng trút những giận dữ, đau thương lên mái tóc ấy. Để trong một chiều thu đầy gió, tóc mây lại được hát vang với đất trời!
“Nghe như lời ca thiết tha êm đềm,
Một chiều im nghe tóc hát!”
