Nhưng dù có thế nào thì anh vẫn phải ở lại đây, phải kiếm thật nhiều tiền để gửi về cho mẹ chữa bệnh. Nghĩ tới mẹ, anh lại nhớ tới cuộc điện thoại gần đây nhất với đứa em trai đang ở nhà. Nó đã hét lên trong điện thoại với anh:
- Mẹ bị liệt nửa người rồi, một mắt cũng sụp xuống. Mẹ càng ngày càng ít tỉnh táo đi. Nếu anh còn là con của mẹ thì anh lập tức về đây cho tôi.
Tuấn cười, nhưng nước mắt anh cứ thế chảy dài ra.
- Nếu em có một trăm triệu ở đó để làm xạ trị cho mẹ, thì anh sẽ về ngay.
Rồi sau đó, tiếng còi xe cảnh sát hú lên, Tuấn vất cả điện thoại mà chạy thục mạng. Chưa bao giờ cảnh sát Nga lại càn quét quyết liệt như lần này. Có lẽ nguyên nhân xuất phát từ việc cháy một khu ở của dân Việt Nam đi lao động chui cách đây mấy tuần. Mấy ngày nay, cảnh sát xuất hiện khắp các đường phố và ngóc ngách. Tuấn trốn chui trốn nhủi suốt mấy ngày nay, chỉ sợ không may bị cảnh sát bắt được hoặc rơi vào tay bọn côn đồ nước ngoài chuyên trấn tiền thì coi như xong hết.
Tuấn đi dọc cống hơn 1km thì thấy một đường dẫn lên. Anh bật nắp cống, nhảy ra ngoài, thấy đây là một khu phố của người nghèo. Tuấn tìm được một góc tối sau một cái cây và ngồi phịch xuống. Cơn đói bắt đầu hành hạ anh, đôi mắt cũng muốn díp lại sau nhiều giờ không ngủ. Tuấn co chân lại, tự ôm lấy mình cho đỡ lạnh rồi cứ thế gục xuống đầu gối mà thiếp đi.
Quê anh ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, thuần nông và rất nghèo. Trước đây, mẹ anh là bộ đội ở Tây Nguyên, sau khi sinh ra anh và em trai anh thì giải ngũ và về quê sống. Một tay mẹ cày cuốc, cấy hái mà nuôi hai anh em lớn lên. Bố anh, một người đàn ông hai vợ và số lần về thăm mẹ con anh trong hai mươi mấy năm qua chỉ đếm trên đầu ngón tay. Cả anh và em trai anh đều không thừa nhận người cha bạc bẽo đó.
Vườn nhà anh trồng rất nhiều bưởi. Tới tháng ba, hoa bưởi nở và rụng trắng cả vườn, hương hoa bưởi thoang thoảng khắp nhà, quyện cả vào tóc và quần áo. Mẹ anh hay đun nước lá bưởi với hương nhu và bồ kết để gội đầu cho hai anh em. Cuộc sống chỉ có ba mẹ con nhưng mỗi ngày đều rất vui. Dù hai anh em thỉnh thoảng vẫn chành chọe nhau, vẫn gây gổ với nhau, nhưng có mẹ thì lại đâu vào đó. Nhà anh trồng hai cây bưởi đào, một ở trước cửa, một ở bên hông nhà. Bưởi đào thơm và ngon nên cứ đến gần rằm Trung Thu là lại có lái buôn tới đặt mua cả cây. Ngoài ruộng đồng, có lẽ mấy cây bưởi này chính là nguồn thu duy nhất của ba mẹ con anh.
Tuấn lớn lên cao lớn và trắng y như bố, mặc dù anh chưa bao giờ muốn thừa nhận điều đó. Học hết bổ túc lớp 12, anh xin phép mẹ vào Nam cùng người em họ để làm ăn. Anh trở lại mảnh đất Tây Nguyên nơi mình đã sinh ra, làm trong một xưởng gỗ. Cuộc sống tự do như con chim Kơ- tia khiến cho anh quên đường về, quên quê hương, quên mẹ. Anh chạy nhảy như con thú hoang hết ngày này qua tháng khác, cho tới khi kiệt quệ và mỏi mệt, anh mới lại trở về. Anh đi mấy năm, nhưng không mang được một đồng nào về cho mẹ. Gian nhà cấp bốn vẫn xiêu vẹo như ngày anh đi.
Anh về thì em trai anh lại đi. Nó vào tận đất Mũi xa xôi để làm thuê, trông đầm tôm cho người ta. Đã quen với cuộc sống rong chơi nhàn nhã, anh tìm việc làm ở một quán cafe trên phố huyện, kết bạn với đám thanh niên hư hỏng. Rồi một trong số đó đã rủ anh sang Nga làm ăn. Anh coi anh ta như anh trai và đã tin tưởng vào cái viễn cảnh tươi sáng mà anh ta vẽ ra trước mắt mình. Ước mong đổi đời bừng bừng lên trong lòng anh, và anh lại ra đi.
Mẹ không cản anh đi. Mẹ cũng chỉ là một người nông dân, cả đời không bước ra khỏi lũy tre làng nên mẹ tin tưởng và ủng hộ anh. Cuộc đời mẹ chìm trong nghèo khổ và bất hạnh, mẹ cũng muốn con cái mình có tương lai tươi sáng hơn.
Nhưng nước Nga không hề rực rỡ và tươi đẹp như anh đã tưởng tượng. Anh đã trải qua những ngày tháng sống như bị cầm tù trong những hầm may chui dưới lòng đất, cả ngày không thể nhìn thấy ánh mặt trời. Bị bóc lột sức lao động, bị chà đạp về tinh thần, bị quỵt đồng lương ít ỏi, đó là tất cả những gì mà Tuấn đã phải trải qua trong gần hai năm nay. Nhưng anh cắn răng không dám nói với mẹ. Mỗi lần gọi điện về, anh đều nói mình ở nơi này tốt lắm. Anh không dám đối diện với sai lầm của mình, cố chấp tin rằng nếu mình cứ cố gắng, rồi biết đâu sẽ có ngày mình đổi đời thật. Anh gửi được về cho mẹ ít tiền, khi mẹ khoe đã sửa được nhà để anh có thể cưới vợ, đã mua được tủ đặt bàn thờ thay cho cái hòm gỗ đã có từ mấy chục năm nay, Tuấn đã lặng lẽ khóc. Anh khóc không phải vì mừng, mà vì thương mẹ.
Anh đi làm bao nhiêu năm, tiền kiếm ra chỉ toàn dùng để tiêu xài hoang phí, anh chưa bao giờ nghĩ rằng sẽ gửi về cho mẹ đồng nào. Ngay cả khi ở đây, anh gửi tiền về cho mẹ cũng là vì sĩ diện của bản thân mình, vì muốn mọi người ở nhà tin rằng anh đã có lựa chọn đúng. Vậy mà mẹ lúc nào cũng chỉ nghĩ tới anh. Tiền anh gửi về cũng để sửa nhà và mua sắm với mục đích để sau này anh lấy vợ thì cũng không quá mất mặt với người ta.
Em trai anh đã về từ hai năm trước, sau đó vào bộ đội và mới ra quân. Nó vừa bắt đầu đi học nghề thì mẹ anh được chuẩn đoán là bị u não. Mọi niềm tin, mọi mơ mộng, mọi khát khao của anh đều sụp đổ từ khi nghe được tin ấy. Mấy trăm triệu để cho mẹ xạ trị cũng phải nhờ vào các bác, các cậu ở nhà lo giúp.
Bây giờ đang là tháng ba, nước Nga vẫn vô cùng lạnh lẽo như không bao giờ hết mùa đông. Còn ở nhà, chắc hoa bưởi đã nở trắng vườn. Anh nhớ hương hoa bưởi thơm nồng, nhớ cô gái nhỏ hàng xóm ngày trước đã từng dùng hoa bưởi kết vòng hoa cô dâu cùng anh, nhớ hương tóc thơm mùi dầu bưởi của mẹ...
Anh nhớ nhà.
- Tuấn... Tuấn... dậy đi, không được ngủ ở đây.
Một tiếng nói quen thuộc vang lên bên tay, một bàn tay thô ráp nhưng rắn chắc ra sức lay anh dậy.
Tuấn mở choàng mắt, ngẩng đầu nhìn. Anh nhận ra Toản, người anh em đồng hương đã cùng sang đây với mình năm đó. Hôm trước khi cảnh sát ập tới, cả bọn đều tản ra mà chạy, mạnh ai người nấy chạy, nào còn nghĩ được cho người khác.
- May quá, tao tưởng mày bị tóm rồi! - Toản thở phào một hơi, cũng phồi phịch xuống đối diện với anh, lưng dựa vào tường.
Rồi Toản móc trong người ra một ổ bánh mì nguội ngắt. Toản bẻ một nửa đưa cho anh, nói:
- Ăn đi đã này.
Tuấn cũng không ngần ngại, cầm lấy nửa ổ bánh mì và nhai trệu trạo.
- Mọi người chạy được hết chứ? - Tuấn không quên hỏi một câu.
- Bị tóm gần hết rồi. Còn lại chạy đi đâu tao cũng chả biết. - Toản đáp một câu khô khốc.
- Vậy chúng ta sẽ làm gì? Còn tiền công của chúng ta?
- Làm gì còn tiền công chứ? – Toản thở dài. - Bây giờ nếu để bị bắt, chúng ta sẽ phải nộp tiền phạt sau đó bị tống về nước ngay lập tức. Mẹ kiếp, nhục như chó.
- Vậy làm sao để có tiền đây? Em đang cần tiền, cần rất nhiều tiền. - Tuấn buồn bã nói.
- Không ai là không cần tiền cả. Muốn nhanh chóng giàu lên thì đi theo mấy thằng xã hội đen ấy, to cao như mày chắc chúng nó sẽ nhận.
- Thật à?
- Thằng điên, tao chỉ nói đùa thế thôi. Mày đâm đầu vào đó rồi xác định chết nơi xứ người đi.
- Mẹ em cần tiền để phẫu thuật, nếu em không mang tiền về được thì mẹ em sẽ... - Tuấn nói tới đây thì nấc cụt một cái, miếng bánh mì đang nhai trong miệng tự nhiên đắng ngắt.
Toản lặng im không nói gì, chỉ lặng lẽ nhai nốt mẩu bánh mì nhỏ cuối cùng, sau đó anh phủi phủi hai bàn tay chai sạn của mình rồi đứng dậy.
- Đi nào.
- Đi đâu? - Tuấn đưa ống tay áo bẩn thỉu và còn thoang thoảng mùi nước cống chùi nước mắt đi, đứng dậy hỏi.
- Tới đồn cảnh sát. - Toản kiên quyết nói.
- Làm gì? - Tuấn giật mình lùi lại.
- Tao còn ít tiền, đủ để tao với mày nộp phạt và về nước. Tao sợ cái cuộc sống nhục nhã như tù đày này lắm rồi. Tao với mày còn khỏe, lo gì không có việc làm. Cứ bấu víu mãi vào cái chốn này, có khi làm ma không quê hương ở đây thôi. Tao quyết định về rồi, mày có về thì đi với tao.
- Nhưng nếu em không mang tiền về thì...
- Đợi đến khi mày đem được tiền về rồi thì mang tiền đó đi mà đốt cho mẹ ấy. - Toản điên tiết hét lên.
Tuấn sững sờ cả người khi nghe Toản nói thế. Anh chợt nhớ lại lời của em trai anh mấy ngày trước: “Mẹ ốm lắm rồi, chân tay không động đậy được nữa, một mắt cũng sụp xuống. Mẹ càng lúc càng ít tỉnh táo hơn.” Tự nhiên người anh run lên.
- Coi mày như em trai nên tao mới nói thật lòng như thế. Còn quyết định ra sao là tùy mày. Đừng để sau này phải hối hận, không ai tha thứ cho mày đâu, thằng nhóc ạ!
Toản nói rồi quay người bước đi ra khỏi con hẻm. Tuấn thừ người ra trong chốc lát, sau đó anh cũng vội vàng chạy theo.
Phải rồi, anh sẽ về. Anh sẽ về với mẹ! Về nơi không bao giờ có mùa đông!
